Program FEnIKS – zastrzyk gotówki dla polskich firm w pierwszej połowie 2024 roku
To obecnie największy – pod względem budżetu i liczby obszarów wsparcia – spośród 11 programów krajowych. Program Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021–2027 – w skrócie FEnIKS – jest rozbudowanym, strategicznym narzędziem, które ma wesprzeć realizację zrównoważonej polityki energetycznej, klimatycznej i środowiskowej w Polsce. To oznacza bardzo konkretną pomoc dla pojedynczych polskich przedsiębiorstw – aż 6 naborów do programu unijnego FEnIKS w pierwszym półroczu 2024 r.
Wsparcie finansowe dla firm w programie FEnIKS
Najważniejsze informacje dotyczące programów:
1) Priorytet: FENX.02 Wsparcie sektorów energetyka i środowisko z EFRR
Działanie: FENX.02.03 Infrastruktura energetyczna
Typy projektów, które mogą otrzymać dofinansowanie: budowa, rozbudowa i modernizacja inteligentnych sieci gazowych dystrybucyjnych razem z infrastrukturą towarzyszącą. Inwestycje powinny być future-proof, czyli uwzględnić przygotowanie sieci do wprowadzania gazów niskoemisyjnych/odnawialnych, np. biometanu, wodoru.
Wnioskodawcy: przedsiębiorstwa z całego kraju prowadzące działalność w obszarze dystrybucji gazu
Czas trwania naboru: od 29.12.2023 r. do 15.03.2024 r.
Kwota dofinansowania: 300 000 000 zł
2)Priorytet: FENX.01 Wsparcie sektorów energetyka i środowisko z Funduszu Spójności Działanie: FENX.01.01 Efektywność energetyczna
Typy projektów, które mogą otrzymać dofinansowanie: poprawa efektywności energetycznej w budynkach użyteczności publicznej (wraz z instalacją OZE)
Wnioskodawcy: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Czas trwania naboru: od 31.01.2024 r. do 29.02.2024 r.
Kwota dofinansowania: 216 200 000 zł
3)Priorytet: FENX.01 Wsparcie sektorów energetyka i środowisko z Funduszu Spójności Działanie: FENX.01.01 Efektywność energetyczna
Typy projektów, które mogą otrzymać dofinansowanie: poprawa efektywności energetycznej w zabytkowych budynkach użyteczności publicznej (wraz z instalacją OZE)
Wnioskodawcy: państwowe jednostki budżetowe, szkoły wyższe, administracja rządowa oraz nadzorowane lub podległe jej organy i jednostki organizacyjne, w tym szpitale i przychodnie, podmioty będące dostawcami usług energetycznych w rozumieniu dyrektywy 2012/27/UE, działające na rzecz państwowych jednostek budżetowych, szkół wyższych i
organów władzy publicznej
Czas trwania naboru: od 31.01.2024 r. do 12.02.2024 r.
Kwota dofinansowania: 300 000 000 zł
4)Priorytet: FENX.01 Wsparcie sektorów energetyka i środowisko z Funduszu Spójności Działanie: FENX.01.01 Efektywność energetyczna
Typy projektów, które mogą otrzymać dofinansowanie: poprawa efektywności energetycznej w budynkach użyteczności publicznej (wraz z instalacją OZE) – nabór dla ostatecznych odbiorców wsparcia
Wnioskodawcy: jak w punkcie wyżej
Czas trwania naboru: od 15.04.2024 r. do 24.06.2024 r.
Kwota dofinansowania: 216 200 000 zł
5)Priorytet: FENX.01 Wsparcie sektorów energetyka i środowisko z Funduszu Spójności Działanie: FENX.01.01 Efektywność energetyczna
Typy projektów, które mogą otrzymać dofinansowanie: poprawa efektywności energetycznej (wraz z instalacją OZE) w dużych i średnich przedsiębiorstwach – nabór dla ostatecznych odbiorców wsparcia
Wnioskodawcy: przedsiębiorstwa z całego kraju
Czas trwania naboru: od 31.01.2024 r. do 12.04.2024 r.
Kwota dofinansowania: 188 000 000 zł
6)Priorytet: FENX.01 Wsparcie sektorów energetyka i środowisko z Funduszu Spójności Działanie: FENX.01.01 Efektywność energetyczna
Typy projektów, które mogą otrzymać dofinansowanie: poprawa efektywności energetycznej w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych (wraz z instalacją OZE) – nabór dla ostatecznych odbiorców wsparcia
Wnioskodawcy: spółdzielnie mieszkaniowe, Skarb Państwa, spółki prawa handlowego z udziałem Skarbu Państwa prowadzące działalność mieszkaniową, podmioty będące dostawcami usług energetycznych w rozumieniu dyrektywy 2012/27/UE, działające na rzecz spółdzielni mieszkaniowych i Skarbu Państwa/ spółek prawa handlowego z udziałem Skarbu Państwa, prowadzących działalność mieszkaniową.
Czas trwania naboru: od 31.01.2024 r. do 12.04.2024 r.
Kwota dofinansowania: 517 000 000 zł
Wszystkie aktualne nabory znajdziesz w zakładce Harmonogram naborów wniosków dla programu FEnIKS. Harmonogram obowiązuje od 28 września 2023 r.
Imponujący budżet programu unijnego FEnIKS – na jakie wsparcie można liczyć?
Program oferuje dotacje, instrumenty finansowe, instrumenty łączące finansowanie zwrotne i dotacyjne. Łączna kwota budżetu wynosi prawie 29,3 mld euro, w tym, z Funduszy Unii Europejskiej, na realizację całego programu przewidziano ok. 24,2 mld euro. Profesjonaliści z branży energetycznej zacierają ręce, ponieważ z dostępnych w programie FEnIKS środków UE na sektor energetyczny (a więc poprawę efektywności energetycznej w różnego rodzaju budynkach, OZE, infrastrukturę elektroenergetyczną i gazową) przeznaczono 6,079 mld euro, czyli ponad 28 mld zł.
W porównaniu z poprzednim okresem finansowania (2014–2020) to dwa razy więcej środków. Jak czytamy na oficjalnej stronie, uznano ten wzrost za adekwatny do skali wyzwań stojących przed energetyką w związku z trudną sytuacją gospodarczo-polityczną, będącą konsekwencją m.in. wojny w Ukrainie.W Polsce za realizację priorytetów ukierunkowanych na obniżenie emisyjności gospodarki i transformację w kierunku gospodarki przyjaznej środowisku i o obiegu zamkniętym odpowiedzialny jest Minister Klimatu i Środowiska jako Instytucja Pośrednicząca. Na te priorytety przeznaczono łącznie 9,75 mld euro (ok. 46 mld zł), czyli aż 40% całej alokacji UE w programie.
Jak uzyskać dodatkowe fundusze dzięki tzw. białym certyfikatom? Dowiedz się z artykułu „Białe certyfikaty – efektywność się opłaca”.
Cele programu FEnIKS z funduszy europejskich
Program jest bardzo szeroko zakrojony. Obejmuje 6 obszarów tematycznych, od systemu energetycznego przez system ochrony zdrowia po instytucje kultury. W każdym z tych obszarów promuje działania, które pomogą zbudować w Polsce infrastrukturę techniczną oraz społeczną zgodną z założeniami zrównoważonego rozwoju. W kontekście polskiego przemysłu interesujące są te 4 cele:
- zwiększenie efektywności energetycznej mieszkalnictwa, budynków użyteczności publicznej i przedsiębiorstw,
- zwiększenie udziału zielonej energii z odnawialnych źródeł energii w końcowym zużyciu energii,
- poprawa jakości i bezpieczeństwa funkcjonowania sieci elektroenergetycznych
- rozwój inteligentnych sieci gazowych i wzrost ich znaczenia w nowoczesnym, zielonym systemie energetycznym.
Właściwie wszystkie firmy, których polityka pokrywa się z tymi ambicjami, mogą skorzystać ze wsparcia FEnIKS-a.
Listy beneficjentów różnią się w zależności od konkretnego naboru, ale znajdziemy na nich m.in.:
- przedsiębiorców: MŚP, duże przedsiębiorstwa, przedsiębiorstwa energetyczne prowadzące działalność przesyłu, dystrybucji energii elektrycznej lub gazu (OSP, OSD),
- jednostki samorządu terytorialnego,
- podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego,
- właścicieli budynków mieszkalnych,
- państwowe jednostki budżetowe i administracji publicznej,
- szkoły wyższe.