Ten tekst przeczytasz w 3 minuty
17. Październik 2024

Dekarbonizacja gospodarki w Polsce – odchodzenie od węgla dzieje się na naszych oczach

Potrzeba odchodzenia od węgla jest coraz pilniejsza zarówno dla polskiego przemysłu, jak i krajowych elektrowni, ciepłowni i elektrociepłowni. Wysoka emisyjność naszego miksu energetycznego (wg oficjalnych danych ENTSO-E w 2023 r. 63% miksu wypełnił węgiel kamienny i brunatny) utrudnia realizację unijnych wymogów. Do tego dochodzi realna groźba luki węglowej. W obliczu tych wyzwań mali i duzi aktorzy polskiego rynku energetycznego zwracają się ku gazowi ziemnemu. Przeskok z węgla na odnawialne źródła energii nie jest bowiem jeszcze w Polsce realny. Jakie projekty są w toku? 

Luka węglowa to nie fizyczny brak surowca. Dowiedz się, dlaczego budzi niepokój z tekstu
„Wpadamy w lukę węglową. Energia z gazu ziemnego może być ratunkiem”.

Dekarbonizacja gospodarki w Polsce ruszyła, ale przed firmami przemysłowymi jeszcze sporo wyzwań

Ważne krajowe inwestycje

Na błękitne paliwo – surowiec dużo mniej emisyjny od węgla i znacznie elastyczniejszy w obsłudze – zdecydowano się już w kilku dużych inwestycjach. Spośród bieżących projektów warto wymienić:

  • Blok gazowo-parowy w Rybniku: będzie jednym z największych i najbardziej sprawnych bloków tego typu w Polsce i jednym z największych w Europie. Spełni restrykcyjne limity emisyjne.
  • Nową jednostkę gazową w Elektrociepłowni Bydgoszcz II: docelowo składać się będzie z 5 agregatów kogeneracyjnych, opartych na silnikach gazowych, oraz źródła rezerwowo-szczytowego (gazowego kotła wodnego, elektrodowego kotła wodnego oraz gazowej wytwornicy pary). Ta gazowa instalacja kogeneracyjna – która jest największą inwestycją w oparciu o silniki gazowe nie tylko w Grupie PGE, ale i w całej Polsce – zredukuje emisję CO2 o około 17%.
  • Elektrownię gazową w Grudziądzu: dzięki wysokiej sprawności i bardzo szybkiemu rozruchowi stanie się jedną z najnowocześniejszych tego typu jednostek w Europie.
  • Plan dekarbonizacji warszawskiego ciepłownictwa: elektrociepłownia Żerań, Siekierki i Pruszków oraz Ciepłownie Wola i Kawęczyn już w 2035 r. odejdą całkowicie od węgla. Efektem wdrożenia planu będzie spadek emisji dwutlenku węgla o prawie 3 mln ton, czyli o 55%, w porównaniu z rokiem 2019.
  • Zamknięcie bloków węglowych w Dolnej Odrze: zamiast nich ma być wybudowana nowa ciepłownia – rozważane technologie to gaz i biomasa wspomagana fotowoltaiką.

Co możemy powiedzieć o polskiej transformacji energetycznej w 2024 roku? Przeczytaj artykuł „Transformacja energetyczna w Polsce – czy jest się z czego cieszyć?”

A co z mniejszymi podmiotami? Dekarbonizacja przemysłu

Jak pokazuje badanie DUON i Instytutu Keralla Research z ubiegłego roku polskie firmy produkcyjne chcą się dekarbonizować, bo widzą w tym dla siebie realne korzyści: poprawę wizerunku (51%), podniesienie swojej konkurencyjności na rynku (32%), uproszczenie produkcji (25,5%). Najchętniej odchodziłyby od węgla bez półśrodków, czyli zmieniając całą instalację wewnętrzną w zakładzie. Spośród dostępnych dla alternatyw dla węgla 65% firm rozważa gaz ziemny, a ¼ rozważa biomasę. 

Niestety wolę zmiany hamują poważne wyzwania. Aż 97% zakładów konfrontuje się z minimum ośmioma różnymi barierami. Firmy czują na sobie ciężar wyzwań procesowych, zmagają się z brakiem czasu na przygotowanie i przeprowadzenie procedur oraz z brakiem merytorycznego wsparcia w procesie.

Co prawda największe obawy dotyczą finansowania – zarówno nowej kotłowni (67% wskazań), jak i jej eksploatacji (45%) – ale paradoksalnie można na nie dość łatwo znaleźć remedium. Istnieją opcje dofinansowania do gazu ziemnego z funduszy europejskich, narzędzia zabezpieczające (np. hedging cen gazu), premie kogeneracyjne, możliwość realizacji inwestycji przez doświadczonego partnera, który opracuje wszystkie za i przeciw i pomoże racjonalnie zaprojektować zmianę. Pamiętajmy też, że do tego dochodzą oszczędności wynikające z ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, ponieważ przy gazie ziemnym nie trzeba ponosić tak wysokich kosztów opłat za emisje. Więcej o finansowych obawach przeczytacie w artykule „Kilka odpowiedzi na obawy finansowe w przejściu na gaz”.

Bezpieczna transformacja energetyczna nie lubi pośpiechu

Nie chodzi o to, żeby zwlekać, ale dobrze rozpoznać swoje możliwości – dotyczy to dekarbonizacji zarówno wielkich jednostek zaopatrujących w ciepło i prąd całe miasta, jak i pojedynczych zakładów przemysłowych. Biorąc pod uwagę specyfikę państw UE, nie ma jednego właściwego miksu energetycznego i modelowego udziału odnawialnych źródeł energii. Polska ma w przyszłości realną szansę na zazielenienie gospodarki dzięki biometanowi, biogazowi, fotowoltaice, farmom wiatrowym i atomowi, ale na ten moment żadne z tych źródeł nie jest na tyle rozwinięte, aby zaspokoić krajowe potrzeby. Gaz ziemny pozostaje dobrym, sprawdzonym pomostem łączącym energetykę węglową z zieloną. Tym bardziej, że gazowa infrastruktura jest kompatybilna z ekologicznymi, odnawialnymi wariantami surowca – biometanem i bioLNG.

Źródła:

Przeczytaj również:

Polska suwerenność energetyczna – zosia samosia czy partnerka?

Gaz ziemny i zielony wodór – wizje polskiej gospodarki

Polski rynek biometanu – co nas czeka?

Jak wygląda dystrybucja gazu LNG w Europie?

Kategorie
Dla firmy