S w ESG. Czym są działania ESG w obszarze społecznym?
W drugiej części minicyklu o ESG opowiadamy o filarze S – social. Co dokładnie obejmują kwestie społeczne, co ujawniać w ich ramach w zakresie raportowania ESG i jakie znaczenie ma społeczna transparentność dla Twoich klientów, pracowników (też tych przyszłych) oraz inwestorów.
Idea biznesu odpowiedzialnego społecznie nie jest oczywiście nowa. To jednak, co zmienia dyrektywa CSRD, to system weryfikacji. Forma sprawozdań ESG wymusza na firmach precyzyjniejsze niż dotychczas wykazanie, że ich polityka zrównoważonego rozwoju działa.
Sprawozdanie ESG – czas ucieka
Obowiązek raportowania ESG wynika ze wspomnianej dyrektywy CSRD (o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju), która została opublikowana pod koniec 2022 r. Unijne regulacje zakładają, że wkrótce wszystkie firmy będą musiały rzetelnie opisywać swoją działalność w ramach raportu niefinansowego w trzech obszarach: środowiskowym (E – environmental), społecznym (S – social), ładu korporacyjnego (G – corporate governance). Co prawda dyrektywa CSRD wymaga jeszcze implementacji do prawa lokalnego (państwa UE mają czas do lipca 2024 r., aby wdrożyć odpowiednie przepisy), ale największe spółki giełdowe powinny już mieć opracowaną strategię raportowania. W przyszłym roku będą bowiem składać obowiązkowy raport ESG za 2024 r. Następne w kolejności są małe i średnie przedsiębiorstwa.
Dowiedz się więcej o działaniach ESG! „E w ESG – co to jest i jak to możesz raportować?”
Czym jest S w ESG?
S oznacza szeroko pojęty społeczny wymiar zrównoważonego rozwoju, który obejmuje nie tylko działania wewnątrz firmy, ale też jej wpływ na otoczenie społeczne. Pytanie o obszar S to – w skrócie – pytanie o to, jak przedsiębiorstwo wchodzi w interakcje z interesariuszami, jaka jest jakość tych relacji.
Warto dodać, że wskaźniki społeczne są ściśle związane z celami zrównoważonego rozwoju wyznaczonymi przez ONZ. Spośród 17 ONZ-owskich celów firma społecznie odpowiedzialna powinna realizować następujące: przeciwdziałanie biedzie, dobre zdrowie i jakość życia, dobra jakość edukacji, równość płci, wzrost gospodarczy i godna praca, redukcja nierówności, pokój i sprawiedliwość, odpowiedzialna produkcja i konsumpcja.
S – co wykazać w sprawozdaniu ESG?
Zgodnie z „Wytycznymi do raportowania ESG” ułożonymi przy wsparciu Europejskiego Banku Odnowy i Rozwoju oraz Warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych w raporcie warto omówić 3 kwestie: różnorodność, zatrudnienie, prawa człowieka. Poniższe punkty opracowane są na podstawie „Wytycznych”.
RÓŻNORODNOŚĆ I JEJ ZNACZENIE DLA KONTRAHENTÓW
Kwestia różnorodności dotyczy różnorodności płci w organach zarządczych oraz wśród kadry kierowniczej wyższego i średniego szczebla, równości wynagrodzenia, równych szans przy zatrudnieniu i awansach oraz – jeśli to możliwe – zgodności struktury zatrudnienia ze strukturą społeczeństwa (np. wiek, narodowość).
Warto ujawnić:
- różnorodność w organach nadzorczych (w %),
- wskaźnik równości wynagrodzeń (w %) z uwzględnieniem premii, nagród i innych dodatków w danym okresie sprawozdawczym.
Znaczenie dla kontrahentów/inwestorów.
Chcą wiedzieć, czy firma:
- promuje różnorodność w organach zarządczych spółki oraz wśród kadry pracowniczej,
- jest w stanie wykazać postęp w działaniach zmierzających do eliminacji nierówności.
- oferuje programy szkoleniowe dla kobiet i awansuje je na stanowiska kierownicze.
ZATRUDNIENIE I JEGO ZNACZENIE DLA KONTRAHENTÓW
To pole obejmuje godne warunki pracy, czyli adekwatność zarobków do nakładanych obowiązków, płatne nadgodziny, możliwość wykorzystania urlopu, możliwość rozwoju zawodowego.
Warto ujawnić:
- rotację zatrudnienia dobrowolną i przymusową (w %),
- działania firmy wspierające prawo pracowników do zrzeszania się i zbiorowych negocjacji,
- sposób zarządzania kwestiami BHP – to ważne szczególnie w przypadku firm działających w przemyśle ciężkim lub wydobywczym.
Znaczenie dla kontrahentów/inwestorów.
Chcą wiedzieć, czy firma:
- przestrzega międzynarodowych standardów pracy,
- dostrzega wartość swoich pracowników i zapewnia im dobre warunki pracy,
- nie narusza swobody pracowników do zrzeszania się i zawierania układów zbiorowych,
- ma stabilną strukturę zatrudnienia.
PRAWA CZŁOWIEKA I ICH ZNACZENIE DLA KONTRAHENTÓW
Brak transparentności w kwestiach przestrzegania praw człowieka naraża firmy nie tylko na konflikt z prawem, ale też na poważne problemy wizerunkowe i utratę zaufania społecznego.
Warto ujawnić:
- politykę praw człowieka – czyli formalny dokument, który określa stanowisko firmy w kwestii poszanowania praw człowieka; może to być kompletny, odrębny dokument lub część zbioru firmowych standardów, jak np. kodeks etyczny i/lub kodeks dla dostawców,
- czy firma wdrożyła politykę poszanowania praw człowieka,
- procedury należytej staranności dotyczące praw człowieka – czyli działania służące identyfikacji potencjalnego i rzeczywistego ryzyka naruszeń praw człowieka oraz działania podejmowane w celu jego eliminacji,
- czy firma wdrożyła procedury, które pozwalają skutecznie monitorować ryzyko naruszeń praw człowieka w całym łańcuchu wartości.
Znaczenie dla kontrahentów/inwestorów.
Chcą wiedzieć, czy firma:
- rozumie konieczność przestrzegania praw człowieka i je respektuje,
- monitoruje ryzyko naruszeń praw człowieka zarówno w działaniach własnych, jak i wśród dostawców,
- podejmuje stosowne działania naprawcze w przypadku zidentyfikowanych naruszeń.
Działania ESG – dlaczego lepiej nie zaniedbywać czynnika S?
Kwestie społeczne w działalności firmy są ważne – choć na różny sposób – dla 3 grup: pracowników, klientów, inwestorów.
Pracownicy: wg najnowszego „Raportu krajowego Randstad Employer Brand Research 2023” pracownicy poszukują organizacji, która nie tylko oferuje dobre wynagrodzenie, ale też: przyjazną atmosferę w pracy (64%), stabilność zatrudnienia (62%), możliwość rozwoju kariery (58%). Co ciekawe od 2020 r. w oczach pracowników rośnie znaczenie reputacji firmy. Obecnie jest ważna dla 44% badanych, chociaż w latach 2016–2019 zajmowała maksymalnie 25% Polaków.
Klienci: coraz rzadziej są obojętni na społeczną odpowiedzialność firm. Według badań UCE RESEARCH z 2022 r. ponad 53% konsumentów przy wyborze produktu/usługi bierze pod uwagę kwestie społeczne i odpowiedzialną postawę firmy.
Inwestorzy i analitycy finansowi: wgląd w strategie i działania firmy w obszarze S pozwala im ocenić potencjał inwestycyjny przedsiębiorstwa, co wpływa na podejmowanie decyzji biznesowych.
Biorąc pod uwagę, jak szerokie grono uczestników rynku jest zainteresowane zrównoważoną polityką danej firmy, ignorowanie kwestii społecznych pociąga za sobą szereg ryzyk: ryzyko prawne, ryzyko reputacyjne, ryzyko operacyjne (utrata pracowników oraz trudniejsza walka o talenty), ryzyko biznesowe (utrata klientów i partnerów biznesowych).
Na początku wspomnieliśmy, że dyrektywa CSRD będzie obejmować przedsiębiorstwa stopniowo. W praktyce jednak trudno oddalić myśl o konieczności zrównoważonego działania. Dlaczego? Wiele firm, które wdrożyło pewne standardy u siebie, wymaga ich od swoich kontrahentów – nie ma więc znaczenia, czy Twoja firma musi już raportować ESG, czy jeszcze nie. Kwestie społeczne są uwzględniane np. na etapie wyboru partnerów, w umowach, są weryfikowane w trakcie relacji biznesowej.
Specyfika raportowania kwestii społecznych
Obszary społeczne trudno zamknąć w sztywnych ramach, a już praktycznie niemożliwym jest precyzyjne wyliczenie efektywności oddziaływania firmy na otoczenie. Nie ma jednej metodologii, bo… tutaj wiele zależy od kontekstu. Raportowanie ESG obrało więc nieco inną ścieżkę – śledzi postępy w realizacji celów.
„Ideą raportowania niefinansowego jest zamknięcie wszystkich miękkich obszarów, które do tej pory były niezdefiniowane i bardzo często nadinterpretowane w paradygmacie linearności. Firma rokrocznie, składając kolejny raport, rozlicza się z założonych celów i wykazuje procentowo, na ile udało się je osiągnąć. A jeśli nie udało się zrealizować ich zgodnie z przewidywaniami, również zawiera to w raporcie wraz z próbą zdefiniowania czynników, które na to wpłynęły” – podkreśla Tomasz Smorgowicz, audytor i wdrożeniowiec ds. ESG i raportowania pozafinansowego, na łamach „Pulsu Biznesu”.
Chcesz wiedzieć więcej o strategii firm w zakresie ESG? Śledź na bieżąco wpisy na naszym blogu. Następny tekst z cyklu o ESG będzie dotyczyć obszaru G (corporate governance), czyli poruszymy kwestie związane z ładem korporacyjnym.
Źródła: