Jak wygląda dystrybucja gazu LNG w Europie?
Gazowe zaplecze pracuje pełną parą. W 2023 r. światowy rynek LNG znów odnotował wzrost, a globalny popyt na skroplony gaz ziemny dobił do rekordowego poziomu – wzrósł o prawie 2,8% r/r. Większość światowego popytu, bo aż 64%, pochłonęła Azja napędzana apetytem Chin, która okazała się w minionym roku największym importerem LNG drogą morską. A jak wyglądają zapotrzebowania Europy i dystrybucja LNG na terenie Starego Kontynentu?
Wstępne dane od Cire.pl pokazują, że w 2023 r. LNG stanowiło ok. 43% całkowitego importu gazu do UE, co oznacza spory wzrost w porównaniu z poprzednimi latami. W 2022 r. odsetek wynosił 36%, a w 2021 r. tylko 26%. Na szczęście w przypadku LNG zwracano się w innych kierunkach niż rosyjski. Import rosyjskiego LNG spadł o 3% w porównaniu z 2022 r., a import skroplonego gazu ziemnego z nierosyjskich źródeł w sumie wzrósł z 85 mld m3 w 2022 r. do 109 mld m3 w 2023 r. LNG płynie do UE m.in. z USA, Kataru, Norwegii, Algierii.
Europejska infrastruktura gazu LNG: lądowe i pływające terminale
Infrastruktura LNG – terminale lądowe
Na podium znajdują się trzy kraje: Hiszpania, Wielka Brytania i Francja. Najwięcej terminali (7) jest w Hiszpanii. Ich łączna zdolność regazyfikacji wynosi 67,1 mld m3 gazu ziemnego rocznie.
Wielka Brytania posiada 3 terminale o łącznej zdolności regazyfikacyjnej na poziomie 48,1 mld m3 gazu ziemnego rocznie. Działający od 2005 r. Terminal Isle of Grain (okolice Londynu) ma potencjał, aby stać się największym nie tylko w UK, ale i całej Europie. Jego aktualna przepustowość to 19,5 mld m3 gazu ziemnego rocznie, ale w 2025 r. ma wzrosnąć o 5,0 mld m3.
Francja zajmuje trzecie miejsce w Europie pod względem zdolności regazyfikacyjnej lądowych terminali LNG. Jej 4 instalacje mają przepustowość 33 mld m3 gazu ziemnego rocznie.
Po 1 lądowym terminalu mają: Belgia, Grecja, Niderlandy, Polska, Portugalia, Włochy. Belgijski terminal w Zeebruge ma ambicje dołączyć do grona największych tego typu instalacji na kontynencie, dlatego będzie stopniowo powiększany. Po 2026 r. ma dostarczać 17,1 mld m3 gazu ziemnego rocznie.
Jak podaje Cire.pl w ciągu najbliższych lat mają powstać 2 instalacje w Estonii, 2 w Niemczech i 1 we Włoszech.
Infrastruktura LNG – terminale pływające
Do jednych z ważniejszych i dłużej działających należą OLT Offshore Toscana we Włoszech (pracujący od 2013 r.) oraz FSRU Independence w litewskiej Kłajpedzie (pracujący od 2014 r.).
Prace nad FSRU w różnych europejskich krajach przyspieszyły jednak dopiero po napaści Rosji na Ukrainę w 2022 r. W tamtym roku Unia ustaliła zapotrzebowanie na 19 statków FSRU, które miałby zostać rozmieszczone w następujących krajach: Finlandia, Niemcy, Francja, Holandia, Polska, Albania, Włochy, Grecja, Cypr, Wielka Brytania.
Styczeń tego roku mogliśmy powitać kolejnym ukończonym projektem z listy. Ruszył FSRU w greckim Aleksandropolis. To jednostka o skromnej przepustowości (rocznie może przyjąć 5,5 mld m3 gazu), ale doniosłym znaczeniu ponadregionalnym. Gaz z wybrzeża Morza Trackiego trafi przez grecki system przesyłowy nie tylko do Greków, ale też mieszkańców Macedonii Północnej, Bułgarii, Serbii, Rumunii, Mołdawii, Ukrainy, Węgier, Słowacji.
Rola Polski w dystrybucji gazu LNG
Coraz częściej słyszymy, że Polska staje się regionalnym hubem odbioru LNG. Taka funkcja nie byłaby możliwa bez terminala w Świnoujściu. Działa od 2015 r. i na ten moment jest w stanie zaspokoić ok. ⅓ potrzeb polskiej gospodarki (jego moc to 6,2 mld m3 gazu rocznie). Dzięki niemu do Polski LNG płynie z USA, ale także z Kataru, Trynidadu i Tobago oraz Gwinei Równikowej.
Gaz-System nie powiedział jednak jeszcze ostatniego słowa w kwestii dystrybucji gazu i rozbudowuje terminal tak, by w 2024 r. jego potencjał wzrósł do 8,3 mld m3 błękitnego paliwa rocznie.
Ubiegły rok był bardzo owocny dla Świnoujścia i tylko potwierdził jego rosnące znaczenie na mapie LNG. W 2023 r. przyjął 62 dostawy, czyli o 4 ładunki więcej niż w roku poprzednim.
Pozycję Polski umacnia też krajowy rozwój floty gazowców: Orlen zamówił 8 nowoczesnych jednostek, z czego 2 z nich już na początku ubiegłego roku zrealizowały dostawy amerykańskiego LNG do Świnoujścia. Kolejne 2 gazowce mają być oddane w tym roku, a pozostałe 4 w 2025 r.
Potencjał Polski zwiększy się oczywiście dzięki wyczekiwanemu FSRU w Zatoce Gdańskiej. Pływająca jednostka będzie przystosowana do regazyfikacji na poziomie ok. 6,1 mld m3 gazu ziemnego rocznie. Gaz-System przewiduje rozpoczęcie świadczenia usług na początek 2028r.
Zobacz, jak w Polsce minął 2023 r. – „Polska i rynek gazu w 2023 r. – podsumowanie i plany”
Skąd DUON pozyskuje gaz LNG?
DUON posiada wieloletnie kontrakty z zaufanymi partnerami. Skroplony gaz ziemny pozyskujemy z trzech terminali: w Świnoujściu, w Kłajpedzie, w Rotterdamie. Firma korzysta również z krajowych punktów skraplania gazu w woj. wielkopolskim – w Odolanowie i Grodzisku Wlkp.